Praktijkverhaal

Diabeteszorg transparanter - LUMC

Internist-diabetesarts Mariëlle Schroijen en haar collega’s in het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) werken al ruim een jaar met een elektronisch patiëntendossier (epd) dat is afgestemd op het zorgpad van de diabetespatiënt. En dat werkt goed, zo wijst de praktijk uit:

"Er is meer structuur gekomen in de zorg en in het overbrengen van kennis en vaardigheden aan de patiënt."

Mariëlle Schroijen - LUMC

Zorginformatie vastleggen voor meervoudig gebruik

Mariëlle Schroijen en informatiearchitect Ursula Letschert zijn trots op wat hun werkwijze de LUMC diabetesafdeling en haar patiënten oplevert en vertellen er graag over. Schroijen: “In het LUMC hebben we onderzocht of de zorginformatie die met behulp van zorginformatiebouwstenen (zibs) wordt vastgelegd, geschikt is voor meervoudig gebruik. Dat bleek inderdaad het geval. Het leidde tot direct gebruik in de patiëntenzorg zelf, ter verbetering van de patiëntenzorg en in de toekomst ook bij overdracht binnen de keten en ten behoeve van onderzoek. Bovendien zijn data voor bepaalde kwaliteitsindicatoren af te leiden uit de zorginformatie.”

Verschillende zorgverleners in hetzelfde dossier

“Natuurlijk vraagt het registreren nog steeds zijn tijd”, zegt Schroijen, “maar het doel is duidelijk. Als we het systeem zo gebruiksvriendelijk mogelijk inrichten en goed registreren, dan levert het de arts en zijn patiënt ook iets op.”

Bijzonder aan dit deeldossier is dat verschillende zorgverleners in hetzelfde dossier werken: de diabetesarts, maar ook de diabetesverpleegkundige en de diëtiste. Daarnaast heeft de patiënt toegang tot uitslagen, kan hij het zorgplan inzien en krijgt hij in de toekomst op passende momenten binnen het behandeltraject voorlichtingsmodules aangeboden via het patiëntenportaal.

‘Zorgzwaartegestuurde zorg’

De Leidse diabetesspecialisten leveren nu ‘zorgzwaartegestuurde zorg’. In het epd is het zorgpad gekoppeld aan modules. Iedere module past bij een fase in het zorgpad en kent een inhoudelijk deel met zorgeducatie. Schroijen: “Het idee is dat een diabetespatiënt zelf het leeuwendeel van zijn zorg verleent. Goede kennis en beheersing van vaardigheden kan maken dat de gezondheid van een patiënt verbetert of de complicaties ten gevolge van de ziekte niet verergeren. Er is meer structuur gekomen in de zorg en in het overbrengen van kennis en vaardigheden aan de patiënt. De opties voor patiëntafspraken staan automatisch in een optimale flow en er is beter inzicht in de route van de patiënt door het zorgproces.”

"Bij goed doorvragen blijkt bijna altijd dat het epd niet goed aansluit bij het proces waarmee de medisch specialist te maken heeft."

Ursula Letschert, adviseur/informatiearchitect LUMC

Wensen medisch specialisten staan centraal

“Een ideaal epd begint bij de wensen van de medisch specialisten”, zo legt informatiearchitect Letschert uit. ‘Vaak zien we dat zorgverleners klachten hebben over hun dossiers. Bij goed doorvragen blijkt bijna altijd dat het epd in die gevallen niet goed aansluit bij het proces waarmee de medisch specialist te maken heeft.”

Unieke kans om hele dossier onder de loep te nemen

Letschert: “De afdeling diabetes kwam bij ons met de wens om de patiëntenzorg te verbeteren. Ook wilde men meer inzicht krijgen in data voor onderzoek en om er indicatoren uit af te kunnen leiden. Goed kijkend in het bestaande dossier bleek dat veel gegevens helemaal niet werden ingevuld. Dat kwam omdat het systeem de artsen zodanig belemmerde dat niet invullen de meest gekozen optie bleek. Toen de diabetesartsen overgingen naar een andere manier van werken, zorgzwaarte gestuurd dus, ontstond voor ons de unieke kans om het hele dossier onder de loep te nemen.”

Samenwerking tussen arts en architect is essentieel

Samenwerking tussen architect en arts is in dit soort trajecten essentieel, zo vertellen beiden. Letschert had daarbij de rol om de wensen van de artsen door te vertalen naar de functioneel beheerders die uiteindelijk het systeem moesten bouwen. Desgevraagd geeft ze volmondig toe dat het een arbeidsintensief traject was, maar: “Veel van wat we hebben geleerd is te gebruiken voor volgende trajecten”. Wat Letschert en de functioneel beheerders hielp, was de beschik- en bruikbaarheid van de zorginformatiebouwstenen voor generieke overdracht. In het diabetesdossier zijn de zorginformatiebouwstenen ingebouwd.

Voordelen
  • meer structuur in zorg en voorlichting en ook in de kennis van de patiënt;
  • optimale flow automatische afspraken voor de patiënt;
  • het zorgproces is transparanter geworden voor patiënt en zorgverlener.

Tips uit de praktijk

Informatiearchitect Letschert adviseert:

  • kijk eerst naar het proces;
  • kijk dan pas naar de gegevens die je wilt registreren, want die hebben pas betekenis in een context;
  • kijk dan naar wie dat kan registreren (zo wordt in het LUMC het thuismedicatie-overzicht door een apothekersassistent samen met de patiënt ingevuld; dat blijkt kwaliteitsverhogend en goedkoper dan dat een arts dat moet doen);
  • zorg voor een goede en meedenkende userinterface. Letschert: ‘Vaak kan meer dan in eerste instantie wordt gedacht.’

Dit wil je misschien ook weten